Sơ xuất hay sơ suất?

Sơ suất/sơ xuất

"Xuất" và "suất" là hai từ Hán - Việt có nghĩa khác hẳn nhau.

"Xuất" có nghĩa là "đưa ra", "cho ra" (động từ). Chẳng hạn : Xuất quân (ra quân); xuất hiện (hiện ra) ; sản xuất (làm ra); xuất kho (đưa ra khỏi kho); xuất hành (ra đi); xuất trình (trình ra); nội bất xuất, ngoại bất nhập (trong không được ra, ngoài không được vào); xuất khẩu thành thơ (nói ra đã thành thơ; xuất ngoại (đi ra ngoài, ra nước ngoài); xuất giá (ra đi lấy chồng), v.v...

Còn "suất" có nghĩa là một phần của tổng thể nào đó (danh từ). Chẳng hạn: Suất cơm (một phần cơm); suất sưu (phần thuế thân được bổ cho một người nam giới từ tuổi trưởng thành dưới chế độ cũ), suất ruộng khoán (phần ruộng khoán chia cho một nhân khẩu hoặc một lao động).

Với cách hiểu như vậy "sơ suất" là phần thiếu sót nhỏ nên phải được viết với nghĩa của từ suất nghĩa là sơ suất là cách viết đúng.

Tóm lại, để tránh viết nhầm "xuất" với "suất", ta chỉ cần nhớ: Khi dùng với nghĩa "ra" (hoặc "đưa ra", "cho ra") thì dùng từ "xuất"; còn khi dùng với nghĩa "một phần của tổng thể" (hoặc được hình thành sau một phép chia) thì dùng từ "suất".

(Sưu tầm)

Huy Quang

Xem thêm các bài viết bởi Huy Quang →